28 november 2019

#Doesnormaal

Bert Jansen laat u de sfeer proeven op het Veluws College Twello. In deze blog schrijft Bert, docent Nederlands en maatschappijleer op deze middelbare school, over ontroerende, grappige of confronterende belevenissen, vaak gekoppeld aan de actualiteit.


28 november 2019

Ik zag het filmpje via Instagram voorbijkomen. Een speler van een voetbalclub die door zijn medespelers in bedwang moest worden gehouden. Hij was boos, maar ook vooral geschokt, geraakt.

Reden: er waren allerlei racistische boodschappen vanaf de tribune van de ‘tegenpartij’ (raar woord eigenlijk, dat zegt al iets) naar hem geroepen. De scheidsrechter had het lef de wedstrijd tijdelijk te staken, ja, daar is best moed voor nodig. Na overleg met de partij die slachtoffer was, werd besloten toch verder te voetballen. Korte tijd daarna scoorde de betreffende speler. Zoeter kon de sportieve wraak niet zijn.

Toch werd hem min of meer aangeraden maar niet te juichen. Want dat zouden de roepers van de tribune vast niet kunnen waarderen. Huh? Ik weet niet wat ik zelf gedaan had, maar ik begreep volledig dat de gediscrimineerde speler júist naar dát vak liep en even juichte en het ‘sssssst’ gebaar maakte met zijn wijsvinger voor de lippen. Hij behield zijn (veront)waardigheid. Knap.

Na de wedstrijd vond de trainer van die ‘tegenpartij’ hem echter maar een ‘zielig mannetje’ vanwege dat juichen na zijn doelpunt. Says whó?

Het gebeuren had een razendsnel domino-effect. De aanvoerder van het Nederlands elftal reageerde met duidelijke woorden. ‘Zoiets kun je niet tolereren. Eigenlijk moet je met het hele elftal het veld aflopen.’  Er werd een statement gemaakt met een elftalfoto die overal rond ging. Afgelopen weekend maakten meerdere clubs zo’n statement. ‘Bij racisme voetballen we niet meer.’

Tenslotte werd aan onze premier gevraagd wat hij hier van vond én ‘wat de politiek hieraan ging doen.’ Zijn antwoord was verrassend: ‘Je kunt niet verwachten dat de politiek dit maar even gaat oplossen. Dit gaat pas écht veranderen wanneer we met z’n allen laten merken dat we dit niet accepteren.’ Een soort collectieve verontwaardiging dus. Ik vond het een mooi antwoord.

Natuurlijk moet je regels bedenken en sancties voor degenen die zich er niet aan houden.

Maar het zou al zoveel helpen wanneer we elkaar durven aanspreken op onacceptabel gedrag.

Ook op school zijn we goed in regeltjes bedenken. Het wordt ook verwácht van docenten en directie.

Maar toch: je kunt niet óveral regels voor bedenken. Sommige dingen doe je gewoon niet.

In de pauze een bende maken van de tafel waaraan je met je groepje zit en dan snel aan een ándere tafel gaan zitten. Een stoel wegtrekken onder iemand omdat je vindt dat jij die stoel nodig hebt.

Rare, beledigende, racistische, intolerante opmerkingen maken over wie-of-wat-dan-ook. Iemands privacy schenden door bewerkte foto’s van die perso(o)n(en) rond te laten gaan. Etend uit een zak chips, met je capuchon op en je earpods in, een les binnenkomen. Kom op, zulke dingen doe je ‘gewoon’ niet. Wat doe je dan wél? Nou, een beetje normaal. Een beetje lief, als het kan. Een beetje beleefd en tolerant. Ja, docenten ook hoor. Want laten we niet vergeten dat jongeren niet bepaald altijd het goede voorbeeld krijgen. Spoel maar even terug naar die voetbalwedstrijd. Er bestaat zoiets als groepsdruk. Mee ‘moeten’ doen. Niks ‘mogen’ zeggen. Je tegenstander ‘moeten’ uitschelden, want iedereen om je heen doet dat. Maar die ‘tegenstander’, die heb je gewoon nodig, anders is er niet eens een wedstrijd…….!

Een collega draagt regelmatig een shirt met de tekst ‘#doeslief’. Geweldig. Zelf deed ze dat (lief) door bij de eerste les van het brugklasproject ‘Over de grens’ te regelen dat steeds weer de lokaaldeuren open gingen en mensen vanuit een andere cultuur met iets te eten uit die cultuur binnenkwamen. Kijk, zó kun je óók ‘over de grens’ gaan. Kennismaken met anderen, elkaar gaan begrijpen, waarderen. Leukere grenzen om te passeren dan die eerdergenoemde gedragsgrenzen. Misschien moeten we vaker van die shirts dragen. #doeslief. #doesnormaal. #je-mag-er-zijn.

Wat die regels betreft: Laten we er zo weinig mogelijk maken. En alleen positieve. Wat je wél doet dus. Want die dingen die je niet doet, kom op, die weten we toch best wel…….

Misschien moeten we er alleen iets vaker wat van durven zeggen tegen elkaar.

En vooral ook elkaar complimenten geven en benadrukken wat er wél goed gaat…….

#metoo!