toeters en bellen

Veluws College Twello
mavo en onderbouw havo, vwo
Hietweideweg 20
7391 XX Twello
T: 0571-271561
www.veluwscollege.nl
Toeters en bellen
Wij mensen houden van geluidssignalen. Nou ja, we hebben ze in elk geval nodig.
Belletjes, bliepjes, zoemertjes, ringtones, kerkklokken, claxons, stoomfluiten, scheepshoorns, sirenes, noem maar op. Die verschillende geluiden hebben elk hun eigen gevoel
en gevolgen. Soms treedt er gewenning op. Van die sirenes op iedere eerste maandag
van de maand schrikken we al lang niet meer. Het is maar een test van ‘het systeem’.
Regelmatig gebeurt dat dus midden in een les. Geen leerling die dan halsoverkop met
een voedselpakket de kelder in vlucht, of onder een tafel duikt. Mocht een vreemde
mogendheid ooit een invasie willen starten in Nederland, dan lijkt 12.00 uur op de
eerste maandag van een maand het ideale moment.
Vaak is een geluidssignaal een aanmoediging om iets te gaan doen en het liefst een
beetje snel. Aan de kant gaan, dóórrijden, naar de kerk komen, je telefoon opnemen, dat
berichtje bekijken. Naar de les gaan. De les UIT gaan. Bij ons op school is ‘DE BEL’ een niet
te missen signaal. Zit je toevallig ergens in het gebouw net onder die aan de wand
bevestigde hoorn, dan lig je van schrik met rugtas en al een paar meter verder languit
op de vloer. In een paar lokalen daarentegen is die bel niet goed te horen. Dan kun je als
leerling nog eens roepen, wanneer je het zat bent: ‘Meneer, de bel ging!’ Meteen daarbij
met een stalen gezicht je spullen gaan inpakken werkt ook goed. Een andere
gedragsvorm is ruim tien minuten vóór de bel gaat, alvast je tas gaan inpakken.
‘Waarom ga jij al inpakken?’ ‘Nou, de bel gaat zo..!’ Of: ‘Het is toch bijna tijd??’ Ja, het is
ALTIJD wel tijd…de vraag is alleen voor wát…? Bij een leuke les kan het gebeuren dat
opeens de deur opengaat, omdat een volgende klas al een paar minuten voor die deur
stond te wachten. De bel als aankondiging van het einde van de les wordt zelden gemist
door leerlingen en vrijwel altijd direct gevolgd door actie. Zit je als docent nog midden
in een gloedvol betoog, jammer voor je, geen houden meer aan. Vandaar dat we altijd
proberen een les enkele minuten vóór die allesverscheurende bel af te ronden en te
evalueren. Timing is alles. Ben je als docent te vroeg klaar met je les, inclusief afronding,
dan sta je als een starter bij de 100 meter sprint in de deuropening een klas achter die
startlijn te houden. Bij de bel schieten ze dan met pakweg 25 tegelijk uit de startblokken.
Je moet tenslotte strijden voor die ene tafel waar jouw klas ‘altijd zit’, of je wilt de eerste
zijn bij het tostiapparaat, zodat jij je boterham nog zónder aangekoekte en half
verbrande etensresten van een voorganger kunt roosteren.
Afgelopen week deden we weer eens een brandalarm/evacuatieoefening. In tegenstelling tot die trommelvliezendoorbrekende schellebel van een schoolbel klinkt het
alarmsignaal eigenlijk vrij bescheiden en zelfs een beetje sloom. Zo’n geluid heet dan
ook een ‘slow woop’. Ik had mijn klas nét aan het werk, na een mislukte start vanwege
een falende computer en vastgelopen filmfragment. Vanuit de gang klonk een bijna
geruststellend, ambient Tiësto-melodietje. Alleen de beat ontbrak. Ik keek rond.
Niemand reageerde. In het lokaal tegenover het mijne werd ook nog rustig gewerkt. Nu
hoorden een paar leerlingen het ook. ‘O, we hebben zeker oefening? MOET dat net nu?’
Ik zei: ‘Ik weet niet of het een oefening is, dus laten we in elk geval snel het lokaal
verlaten!’ Een paar jongens begonnen zeer kalm hun tas in te pakken. Toen ik aangaf dat
dat niet de bedoeling was, zei er één: ‘Maar we hebben hierna toch pauze? Anders
moeten we eerst weer terug…!’ Nou ja, zeer korte tijd later stond iedereen dan toch
buiten op de afgesproken plek, klas bij klas. En daartussen veel collega’s met gele hesjes,
want BHV’er. Na twee minuten vroegen een paar meisjes: ‘Meneer, mogen we weer naar
binnen? Ik heb het koud!’ Tja, binnen was misschien brand. In elk geval een stuk warmer.
Na het sein ‘brand meester’ (niet te verwarren met ‘Bránd, meester!!!’) ging het weer in
slowpolonaise naar binnen. ‘Meneer, waarom hebt U niet zo’n geel hesje?’ ‘Eh…..ik ben
solidair met jullie…ik blijf tot het bittere einde bij m’n klas…!’ ‘Je suis een leerling!’
Halverwege de trap naar boven werden we al weer opgeschrikt door dat ándere signaal.
Dé bel! Pauze!! ‘Ooooh…zie je wel! Had ik nou m’n tas maar vast meege…!’
Het werd verder nog een rustige dag.
Bert Jansen, Docent Veluws College Twello