(car)toonbeelden

Veluws College Twello
mavo en onderbouw havo, vwo
Hietweideweg 20
7391 XX Twello
T: 0571-271561
www.veluwscollege.nl
(Car)toonbeelden
Op de grens van een oud en een nieuw jaar vroeg ik me weer eens af wat er zo nieuw
is aan ‘nieuwjaar’. Los van de getalsverandering niet zo veel. De eerste mensen die vol
enthousiasme (en oliebollen) onder invloed van stapels sportschoolaanbiedingen het
trainingspak aantrokken, zitten allang weer op de bank. De eerste ‘ik-ga-op 1- januaristoppen-met-roken-rokers’ zijn allang weer begonnen. Het regende en waaide eind
december en dat deed het begin januari nog steeds. Mijn geschiedenisdocent van
vroeger (dat zijn álle geschiedenisdocenten natuurlijk…) zei altijd dat de kunstmatige
‘tijd’ niets anders is dan een afspraak tussen mensen. Je kunt ermee goochelen. Met z’n
allen afspreken dat het één uur later of vroeger is. Wanneer je het dan maar allemáál
doet. Docenten denken meer in schooljaren dan in kalenderjaren. Voor mij begint een
nieuw jaar gevoelsmatig meer na de zomervakantie. Nieuwe leerlingen, nieuwe
klassen, een nieuw (school)jaar! Misschien kunnen we eens één keer op proef Oud en
Nieuw vieren in de zomer? Geven we onszelf meteen een verjonging van een half jaar,
want dan laten we 2015 natuurlijk pas de komende zomer beginnen. Scheelt weer een
spuitje botox.
Helaas was er nóg iets dat niet veranderde aan het begin van het nieuwe jaar. En ook
niet aan het begin van het nieuwe schooljaar… Eerst was er de ramp met de
neergeschoten MH 17. Daarmee begonnen we een nieuw schooljaar. Vlak na de
wisseling van het kalenderjaar was er de vreselijke aanslag in Parijs. In beide gevallen
geen vredige start van het nieuwe jaar. Schokkende beelden gingen en gaan de wereld
over. Vrijheid en veiligheid lijken nergens meer gewaarborgd. Is er dan niets positiefs te
zeggen over de start van het nieuwe jaar? Natuurlijk wel. Een gewaardeerde collega
kreeg, na een lange carrière in het onderwijs, een mooi afscheid bij ons. Pensioen
bereikt, iets om dankbaar voor te zijn. Een andere gewaardeerde collega beviel op 1
januari (!) van een gezonde dochter! Het jaarlijkse galabal was weer geweldig, ondanks
de regen en de straffe storm en een rode loper die bijna een vliegend tapijt werd. Goed
georganiseerd door enthousiaste leerlingen en collega’s. Sommige dingen veranderen
gelúkkig niet!
Heel, heel ver vóór de tijd dat Facebook en andere digitale mediavormen er waren (huh?
waren die er ooit NIET dan..?!) werd er al getekend. De eerste mensen maakten
wandschilderingen in grotten. Of tekenden op perkament. Sommige van die tekeningen
waren bedoeld om je angsten kwijt te raken. Om macht te krijgen over geesten, of
dieren waarop gejaagd werd. Andere prenten werden gemaakt om kritiek te geven. Om
anderen te laten nadenken over hun manier van denken of doen. Ze werden ‘spotprenten’
genoemd. Ze werden niet altijd gewaardeerd door ‘die anderen’. Tegenwoordig spreken
we van ‘cartoons’. Nog steeds worden ze niet altijd gewaardeerd door degenen over wie
ze gaan. Zij zien het als een soort ‘pesten per potlood’. En schieten de mensen die deze
tekeningen maken dood. Wij worden daar bang van. Misschien terecht. Maar eigenlijk
zijn degenen die schieten, vele malen banger. Bang voor mensen die anders denken dan
zij. Zó bang dat ze vinden dat mensen die anders denken er niet mogen zijn. Doodsbang
dus. Moeten we cartoontekenen maar schrappen? Een cartoontje lager zingen? En
geen betogen meer schrijven? Ik denk het niet.
Wij gaan op school in elk geval door met uitleggen dat er een grens is aan pesten en
beledigen. Maar ook aan geweld en intolerantie. En dat ‘mijn’ god niet beter hoeft te
zijn dan de jouwe. ALS je er al een hebt tenminste. (Mijn god, wat ben ik blij dat onze
vestiging oecumenisch is…). Ik zag de beelden van de optocht in Parijs. En zag
wereldleiders en- burgers arm in arm lopen. Moslims, joden, christenen, atheïsten.
Kinderen! Laten we dit elke maand doen. Steeds ergens anders. Met steeds meer
wereldleiders en wereldburgers. En dan schrijven we op de spandoeken: ‘YO,
TERRORISTS! GOT THE PICTURE??!’ Komende week toetsweek. Succes iedereen (ook dát
gaat door in het nieuwe jaar). Daarna begint bij maatschappijleer het hoofdstuk ‘De
multiculturele samenleving’. Vast geen toeval.
Ik ben benieuwd hoeveel Charlies er de komende weken geboren worden.
Bert Jansen, Docent Veluws College Twello